Baru tahu tentang sejarah nama Jalan yang sering saya lewati, MASTRIP. Mas Trip ternyata nama orang.. :)
Kabupaten Tulungagung kejaba sugih peninggalan sejarah purbakala uga duwe monumen-monumen perjuangan. Antara liya dalan gedhe wiwit saka Desa Notorejo Kecamatan Gondang mangetan nganti tekan Dhusun Jethakan, kecamatan Kauman, menggok ngalor tumuju Kediri liwat kulon kali Brantas. Iku dalan gerilyane Panglima Besar Jendral Sudirman.
Ing cedhak terminal bis Tulungagung ana monumen patung Sersan Soeharto. Monumen PETA ing Jl. A. Yani Timur mepet greja Katolik. Ing sacedhake pasar burung Jl. Ki Mangunsarkoro ana monumen Mas TRIP. Monumen kang diakoni apik dening wong-wong kang nyumurupi iki diresmekake taun 1987 nalika para “mantan Mas Trip” nganakake reuni. Pancen katon bregas tenan monumen kang arupa patung siji iki. Anatomine pas banget, ketara yen iku patunge bocah remaja nganggo seragam tentara. Banjur sapa ta Mas Trip kuwi lan apa andhile tumrap nusa lan bangsa?
Manut buku Sejarah Mas Trip kang disusun dening Drs. H. Boges Sudjadi GR (kababar mbarengi reuni ing Tulungagung taun 1987). Mas Trip iku jeneng jangkepe dhek taun 1948: TNI BRIGADE XVII DETASEMEN I TRIP JAWA TIMUR sabanjure karan Mas Trip. Gelar mau pisungsunge rakyat Parengan, Jetis, Mojokerto.
Para pelajar kang dadi anggotane Mas Trip iki nalika jaman penjajahan Walanda dumadi saka telung golongan. Siji: putra-putrane priyayi yaiku wong-wong kang nyambut gawe ing pamarentahan. Sekolahe ana ing HIS utawa ELS kang nggunakake basa Walanda. Mesthi bae dhidhikane ala Walanda, ngedohi rakyat cilik. Loro: golongan “tengahan” yaiku golongane kaum dagang, prangkat desa, lan liya-liyane kang sapapak pundhak (sederajat). Bocah-bocah sekolah ing Taman Siswa utawa Muhammadiyah kang nasionalismene manjila. Katelu: golongan tani lan rakyat cilik sing sekolahe ana Sekolah Rakyat/Angka loro (saiki SD).
Telu-telune bisa nyawiji sawise Jepang njajah Indonesia kanthi wengis. Para pelajar kang umur-umurane 15 taun nganti 20 taun iku ngrasakake banget rekasane dijajah. Mula sawise kemerdekaan Indonesia dikumandhangake dening Bung Karno lan Bung Hatta, para pelajar padha nduweni tekad luwih becik mati tinimbang dijajah maneh. Taun 1945-1949 ora wigah-wigih padha melu berjuang manggul bedhil. Mangka umume isih sekolah ing Sekolah Lanjutan Pertama. Sing pelajar SMA ora luwih saka 30-an. Unike maneh organisasi Pelajar Pejuang Bersenjata mau dipimpin dhewe tanpa campur tangane tentara.
Para pelajar mau, luwih-luwih Pelajar Surabaya, wis nuduhake kuwanene nentang penjajah Jepang, kanthi ora gelem dicukur plonthos kaya tentara Jepang. Nduweni kuwanen ngono kuwi nalika semana wis peng-pengan tenan. Ewasemono iya manut nalika dibentuk Gakutotai (Barisan Pelajar).
Sawise Proklamasi Kemerdekaan 17 Agustus 1945 Gakutotai-gakutotai mau diperang dadi patang wilayah, yaiku wilayah: Darmo, Praban, Sawahan, lan Herenstraat. Sabanjure nggabung dadi Badan Keamanan Rakyat Pelajar (BKR Pelajar), diresmekake Bapak Soengkono Kepala BKR Surabaya tanggal 19 Oktober 1945. Nalika BKR owah dadi TKR (Tentara Keamanan Rakyat) jenenge uga owah dadi TKR Pelajar. Iku dumadi ing awal November 1945.
TKR Pelajar bisa nglucuti senjatane Jepang sing manggon ing gedhung Don Bosco. Sateruse senjata mau dianggo nglawan Sekutu (tentara Inggris kang dumadi saka wong-wong Gurkha), nalika rakyat Surabaya nulak ultimatum Sekutu. TKR Pelajar iya melu tandha tangan wektu melu pertempuran 28 Oktober 1945 nganti 10 November 1945, 10 warga TKR Pelajar gugur. Ing antarane: Dumadioadi, Supangkat, Muljono, Suparto, Sukirman, Sumartono, lan Aris Munandar.
Bareng Surabaya dikuwasani Sekutu, TKR Pelajar mundur, bertahan ing dhaerah Mojoagung. Nalika kuwi kerawuhan bapak-bapak guru kang nganjurake bali sekolah maneh, awit mesakake isih cilik-cilik maju perang. Anjuran mau ana sing ngestokake lan uga ana saperangan kang pilih nerusake berjuang. Sabanjure “bergabung” maneh nalika mbentuk TRIP Jawa Timur ing Malang 21 Juni 1946.
Perundhingan Linggarjati
Perundhingan Linggarjati nyarujuki anane gencatan senjata, nalika wektune prei (jeda) perang mesthi bae TRIP ya ora perang. Mula banjur ana anjuran saka pamarintah supaya anggota TRIP bali sekolah maneh. Tuwuh pilihan telu kang dirasa padha abote, yaiku: tetep manggul senjata/berjuang terus ninggalake bangku sekolah, bali sekolah maneh, utawa tetep berjuang disambi karo sekolah.
Saka pilihan telu mau pilihane tiba angka telu: tetep berjuang disambi sekolah. Sateruse muncul semboyan Mas Trip: Berjuang, Belajar, Bersenang-senang. “Lebih baik mati berkalang tanah daripada menjadi pelajar jajahan”.
Perjuangan Mas Trip ora uwal saka sejarah kamardikan Indonesia. Bebarengan karo kabeh warga negara mbelani negara proklamasi. Agresi I lan II lumaku kanthi lakuning sejarah kang ora bisa diowahi. Semono uga nalika PKI nganakake pembrontakan ing Madiun, ya ana anggota Trip kang gugur. Ayahan abot nanging bisa gawe bombong Mas Trip nalika kudu ngawal mriyem gempur Bantheng Blorok. Mriyem mau kudu digawa saka Ngunut, Tulungagung dikawal menyang Menjangan Kalung dhaerah Blitar dohe kurang luwih 90 km, suwene pitung dina pitung bengi prasasat tanpa leren.
Perlu kawuningan manawa mriyem gempur iku abot banget, sanadyan ana rodhane ning bisane mlaku mung ing dalan gedhe. Mangka kuwi kudu ngliwati dalan setapak gek kudu nyabrang kali Brantas.
Bisa digambarake ngrekasane. Sing ngawal Mas Trip, dudu tentara, ora duwe pengalaman militer. Isih ketambahan nyingkrihi serangane Walanda sing kepengin ngrebut mriyem mau. Kanthi linambaran tekad waja lan patriotism tinggi tugas mau kasil kanthi sukses.
Sejatine mriyem sing dipasrahake TNI marang Mas Trip iku ana loro, sing siji mriyem Macan Tutul. Amarga Macan Tutul iku luwih gedhe lan abot, kepeksa ditinggal ing Rejotangan, didhelikake ing jero bangunan ditutupi dame. Iya rekasane ngawal mriyem iku kang ndadekake prastawa mau tansah cinathet ing ati dadi “kebanggaan tersendiri”.
Mula nalika reuni taun 1987 dianakake acara napak tilas ngiras nancepake pathok-pathok pepenget. Ora lali ngajak pelajar wilayah Tulungagung, Blitar, Kediri, lan Trenggalek, ngiras marisake nilai-nilai kejuangan bangsa. Kebeneran nalika iku penulis kapatah dadi pembimbing panitia pelaksana, mula anggone nyiapake rute napak tilas telung sasi sadurunge hari H.
Acara dhek semana kejaba diregengake maneka tontonan, kalebu wayangan ing pendhapa Kabupaten, iya ngresmekake prasasti reuni TRIP ing ngarepe patung Mas Trip sing katon gagah. Prasasti reuni TRIP iki diresmekake dening Djiteng Soejoto (wektu iku njabat Bupati Pasuruan) tanggal 21 Juni 1987.
(Kopral Soekarmi)
sumber : panjebar semangat
0 comments:
Post a Comment